Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân (có dàn ý và bài làm chi tiết)
Dàn ý chi tiết
1. Mở bài: giới thiệu tác giả, tác phẩm, nhân vật hoàn cảnh.
– Tác giả:Tô Hoài sinh năm 1920, tên khai sinh Nguyễn Sen, quê nội Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông. Là người có vốn hiểu biết sâu sắc phong phú về phong tục tập quán nhiều dân tộc khác nhau.
– Tác phẩm: viết năm 1952 in trong tập truyện Tây Bắc.
– Nhân vật và hoàn cảnh đêm tình mùa xuân: thể hiện sự hồi sinh của Mị nhấn mạnh giá trị nhân đạo, và lên án hiện thực của chúa đất phong kiến.
2. Thân bài:
a: Mị vốn là cô gái có phẩm chất tốt đẹp
– yêu đời, yêu cuộc sống
- mạnh mẽ, tự chủ
- nhân hậu, vị tha
=> một cô gái xứng đáng có được một cuộc sống hạnh phúc tự do.
b: Sau những nam tháng bị đày ải ở nhà thống lí
– thay đổi về tính cách: cam chịu nhẫn nhục
. hình dáng:
. suy nghĩ
. hành động
=> buông xuôi, bất lực, chán sống
=> lời tố cáo đanh thép hiện thực cuộc sống
c: Sức sống đã một lần bừng thức trong đêm tình mùa xuân nhưng sau đó bị vùi dập:
– tác động:
+ hoàn cảnh: tiếng sáo, sự huyên náo, tấp nập, uống rượu
+ bản thân Mị: nhận ra mình còn trẻ -> lấy ống mỡ thắp sáng -> quấn tóc .< lấy váy hoa -> muốn đi chơi -> không nghe thấy tiếng A Sử dù bị trói -> mê man nhớ về quá khứ, nghe thấy tiếng sáo trong tâm tưởng.
=> tố cáo hiện thực, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp, mạnh mẽ của con người vùng cao Tây Bắc. Niềm tin vào số phận con người.
* Nghệ thuật:
– khắc họa nhân vật độc đáo
– giọng văn nhẹ nhàng tinh tế, đượm màu sắc phong vị dân tộc
– ngôn ngữ giàu tính tạo hình, vừa giàu chất thơ.
Phân tích nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân
Bài làm tham khảo
Vợ chồng A Phủ là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của Tô Hoài, ông đã để lại trong lòng bạn đọc nhiều ấn tượng độc đáo, bằng ngòi bút tài năng điều đặc biệt nhất có lẽ chính ở nhân vật Mị. Hiểu về Mị ta mới thấy được một sức sống mãnh liệt dù bị đầy ải khó nhọc, đặc biệt là cảnh Mị trong đêm tình mùa xuân.
Đọc một tác phẩm, không chỉ nhớ về nhân vật, nhớ về những giá trị nghệ thuật độc đáo. Mà hơn hết, qua những tình huống, chi tiết đắt giá trong truyện mở ra cho bạn đọc trăm lối suy nghĩ, cảm nhận và đồng điệu cùng tác giả. Đặc sắc trong truyện có lẽ nằm ở chỗ đó, Tô Hoài bằng tài năng đã vẽ lên một cô Mị trong đêm tình mùa xuân với cảm xúc tâm lí rất mới, khiến bạn đọc cảm thấy rõ nét và hiểu hơn về nhân vật, cũng như tư tưởng sâu sắc của một nhà văn.
Mị vốn là một cô con gái trong một gia đình nhà nghèo, mà lại là mang một cái nghèo gia truyền. Vì không thể trả được nợ, nhà thống lí đã có ý định muốn Mị về làm con dâu gạt nợ. Mị, một cô gái trẻ như một đóa hoa đương thời kì nở rộ giữa núi rừng, lại thêm vẻ đẹp phẩm chất tuyệt đẹp, cô tuyệt đối không chấp nhận một cuộc sống mất tự do, không tình yêu, rằng buộc. Cô đã nói: “con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu” Mị không những xinh đẹp, có tài thổi kèn lá rất hay, bao nhiêu người mê, lại thêm sự hiếu thảo, một trái tim khao khát tự do, tự chủ và yêu đời mạnh mẽ như vậy, Mị hoàn toàn xứng đáng có được những gì mình mong muốn.
Nhưng không, không may Mị bị bắt cúng trình ma làm con dâu nhà thống lí Pá Tra. Cái nghèo khổ của cuộc sống, cái hành hạ khốn cùng của nhà địa chủ đã khiến một cô gái vốn khát khao yêu đời là thế, cô đã từng nghĩ đến việc ăn lá ngón tự tử để thoát số phận này, để tự do cho chính mình, nhưng từ khi về nhà thống lí, nỗi khát khao yêu đời cũng bị dập tắt, nguội lạnh, trai sạn và vô cảm. Mị sống như con rùa nuôi trong xó cửa, gương mặt lúc nào cũng buồn rười rượi. Trái tim khô héo, bản thân chỉ biết làm những việc liên tục, lặp đi lặp lại như một cái máy vô tri vô giác.
Rồi đêm tình mùa xuân cũng tới, đây chính là nút mở trong câu chuỗi đang liên tiếp những đau khổ bất hạnh của Mị. Mùa xuân ở những vùng núi cao mới phơi phới, mới hân hoan làm sao. Đây chính là thời điểm mọi người không lo toan về những nương ngô, về cuộc sống mưu sinh, làm lụng vất vả cả năm trời. Họ hát hò, nhảy múa, họ vui chơi, họ dành thời gian đi tìm tình yêu cho mình. Đặc biệt là tiếng sáo cứ lảnh lót.
Mày có con trai con gái rồi
Mày đi làm nương
Ta không có con trai con gái
Ta đi tìm người yêu
Mị, một cô gái cũng từng sống trong hoàn cảnh ấy, cũng phơi phới xuân thì, cũng đi tìm những tình yêu phù hợp với mình. Mị vốn còn trẻ, vốn như một bông hoa đẹp, mọi thứ đều tìm đến Mị, sự tương phản giữa quá khứ với tương lai như một đòn bẩy trong tâm lí, khiến Mị trở nên u uất, “Mị lim mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống về ngày trước” cô Mị năm ấy chưa bị bắt, còn trẻ, còn ca hát, còn nhảy múa cũng vui tươi lắm. Mị tìm rượu, như thức uống giải tỏa tâm lí đè nén bấy lâu nay “Mị lén lấy hũ rượu, cứ uống ực từng bát” Mị say, Mị nhớ lại mình quá khứ biết bao nhiêu, Mị thấy phơi phới, Mị đột nhiên thấy vui sướng, rượu là chất xúc tác khiến tâm hồn Mị như mở ra, như được tìm về niềm vui “Mị trẻ lắm, Mị còn trẻ, Mị muốn đi chơi” cuộc sống này với Mị chẳng có gì, không tình yêu, luôn phải làm việc, vất vả khổ cực, bị hành hạ thể xác và tinh thần. Nắm lá ngón mà Mị từng vứt đi, Mị từng chẳng muốn ăn nữa, vì sống lâu trong cái khổ cũng quen khổ rồi, thì nay Mị lại mong muốn tìm về, người ta muốn sống, cũng chính là lúc ham sống nhất, vì không muốn chịu khổ nữa, Mị muốn giải thoát “Mị sẽ ăn cho chết ngay, chứ không buồn nhớ lại nữa” Chính vì thế, cô Mị vốn bản chất từ đầu là một cô gái khát khao yêu sống, nay như hòn than bị thổi đi lớp tro tàn bám đầy phía trên. Tiếng sáo cứ du dương vọng lại, văng vẳng trong tai, liên tiếp mở ra những hành động quyết liệt tiếp theo của Mị.
“Mị đến góc nhà, lấy ống mỡ xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng” rồi “Mị quấn lại tóc, Mị với tay lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách” Mị có bao giờ như thế? Ý thức như thế đâu? Hành động này hiện lên như minh chứng một trái tim mãnh liệt đã tìm về đúng với chủ nhân của nó. Không may bị A Sử bắt gặp, bị A Sử trói đứng vào cột “Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa” cả thân thể đau rức, nhưng “Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị theo những cuộc chơi, những đám chơi” “lúc nồng nàn tha thiết nhớ. Hơi ượu tỏa. Tiếng sáo. Tiếng chó sủa xa xa. Mị lúc mê, lúc tỉnh” trong mơ tưởng, Mị không thấy mình bị trói, mà tâm hồn vẫn vọng về tiếng sáo, vẫn khao khát được giải thoát, tìm thấy niềm vui, khao khát được sống là chính mình thật mãnh liệt. Dù bị hiện thực dập tắt, ta vẫn như được truyền sang một ngọn lửa ấm áp về sức sống của con người.
Qua đó thể hiện một tấm lòng nhân đạo của Tô Hoài, ông đã khắc họa lên rõ nét một cô gái với sức sống tiềm tàng, hóa ra ông luôn đặt trọn niềm tin vào sức sống của con người, dù bị áp bức đến cùng cực, họ vẫn luôn hướng về sự sống, muốn sống đúng là mình, muốn được là mình. Ca ngợi Mị, trân trọng và hiểu cô như thế, cũng chính là tôn vinh những người dân Tây Bắc xưa, và cũng là phê phán lên án hiện thực tàn khốc và dã man, đã làm thay đổi con người.
Quả thực qua tình tiết này của câu truyện, đã khắc họa chân thực tính cách tâm hồn của người dân tộc – Mị. Cùng một giọng văn nhẹ nhàng, lối miêu tả tinh tế, giàu chất tạo hình lại vừa giàu chất thơ, đã để lại cho ta một hình ảnh cô Mị trong đêm tình mùa xuân thật đẹp mà cũng thật xót xa.
Cảm ơn Tô Hoài, cây bút giàu tài năng trong nền văn học Việt Nam. Suốt cuộc đời cầm bút, chưa bao giờ thôi trăn trở, tin tưởng vào con người. Và chắc chắn với nhân vật Mị, cùng sự hồi sinh của cô trong đêm tình mùa xuân, đã luôn để lại ấn tượng đẹp và nhiều giá trị ý nghĩa trong lòng bạn đọc, xứng đáng với những tâm huyết, tài năng của ông đã xây dựng lên.
Nguyễn Bích Ngọc
Lớp 12A1 – Trường THPT thị xã Nghĩa Lộ, Yên Bái
